มะยม (Star-goose berry) เป็นไม้พื้นเมืองของไทยที่พบแพร่กระจายในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งจัดเป็นไม้ยืนต้นที่ให้ผลรับประทาน รวมถึงการใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆจากใบ พบได้ทั่วไปในทุกจังหวัดของประเทศไทย ซึ่งเป็นพืชที่เติบโตได้ดีในทุกสภาพดิน ทั้งดินเค็ม และเปรี้ยว โดยส่วนมากนิยมปลูกไว้บริเวณหน้าบ้านเพื่อให้เป็นร่มเงา เพราะใบมะยมแตกก้านใบยาว และใบใบย่อยจำนวนมากทำให้เกิดร่มเงาบังแดดได้มิดทั่วต้น นอกจากนั้น ยังเป็นต้นไม้เมตตามหานิยมที่เชื่อว่าจะช่วยให้ผู้คนนับถือ ผู้คนรักใคร่อีกด้วย บทความนี้จะขอพาไปทำความรู้จักกับ ประโยชน์ของมะยม และ สรรพคุณมะยม กัน
ลำต้น
มะยม เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลาง มีความสูงประมาณ 3-10 เมตร ลำต้นมีลักษณะค่อนข้างกลม ผิวเรียบ เป็นลูกคลื่นเล็กน้อย ลำต้นแตกกิ่งตั้งแต่ระดับล่างของลำต้น กิ่งค่อนข้างเปราะ และหักง่าย แตกใบจำนวนมากตามกิ่ง
ใบ
ใบมะยม เป็นใบประกอบ แทงออกตามกิ่ง มีก้านใบยาว 20-30 ซม. แต่ละก้านใบมีใบออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ใบมีสีเขียว แผ่นใบเรียบ ใบเป็นรูปไข่ค่อนข้างเบี้ยว ฐานใบค่อนข้างกลม ปลายใบแหลม กว้างประมาณ 2-4 ซม. ยาวประมาณ 4-8 ซม.
ดอก
ดอกมะยม ออกเป็นช่อ แทงออกตามกิ่ง และลำต้น แต่ส่วนมากออกตามปลายกิ่งจนถึงยอด มักแทงงอกบริเวณด้านล่างของใบ เป็นดอกเพศผู้ และดอกเพศเมียในต้นเดียวกัน มีก้านดอกยาว 1-2 มม. กลีบดอกมีรูปร่างคล้ายไต มีสีเขียวหรือสีแดงรื่อ กลีบดอกยาวประมาณ 1.5 มม. ดอกตัวผู้มีเกสรตัวผู้ 4 อัน ดอกตัวเมียมีรังไข่ 3-4 ห้อง บางครั้งอาจพบเกสรตัวผู้ 1-3 อัน บริเวณฐานรังไข่
ประโยชน์ของมะยม
– ผลมะยมใช้รับประทานเป็นผลไม้
– ผลมะยมใช้ตำหรือยำ
– ผลมะยมใช้ทำไวน์มะยม
– ผลนำมาดองเค็มหรือดองหวานเป็นผลไม้ดองรับประทาน
– ใบมะยมใช้รับประทานคู่กับเมี่ยงหรือตำข่า
– สาร Phyllanthusols A และ B ที่พบในรากมะยม ใช้ปรุงเป็นยาสำหรับใช้ในทางการแพทย์
– ต้นมะยมใช้ปลูกเป็นไม้มงคล ตามความเชื่อว่า จะทำให้คนในครอบครัวเป็นที่นิยมรักใคร่ของคนที่รู้จัก ซึ่งทั่วไปมักนิยมปลูกไว้หน้าบ้าน
– ใบมะยมมักใช้เป็นเครื่องประกอบพิธีกรรมทางศาสนา
สรรพคุณมะยม
ผล
– แก้ไอ ขับเสมหะ และทำให้ชุ่มคอ
– ป้องกันเลือดออกตามไรฟัน
– ใช้เป็นยาระบาย ช่วยในการขับถ่าย
– ใช้ทารักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา
– ใช้ทาแก้อาการผื่นคันตามผิวหนัง
– น้ำสกัดจากผลมะยมประกอบด้วยกรดหลายชนิด ใช้ทาผิว ทาหน้า ช่วยพลัดเซลล์ผิว ทำให้ผิวแลดูขาวขึ้น
– ผลมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ช่วยป้องกันการเสื่อมสภาพของเซลล์ทำให้ผิวไม่แลดูแก่เกินวัย
– เสริมสร้างภูมิต้านทาน บรรเทาอาการภูมิแพ้ และป้องกันโรคจากสาเหตุภูมิแพ้
– เพิ่มความเป็นกรดในกระเพาะอาหาร กระตุ้นการยากอาหาร
ใบ
– ใช้รับประทาน ช่วยบำรุงประสาท
– ใช้ทาแก้ผื่นคันตามผิวหนัง
– ช่วยเสริมสร้างการทำงานของตับ ป้องกันพิษจากสารเคมีที่มีต่อตับ
– ป้องกันโรคมะเร้งในลำไส้ และมะเร็งต่างๆ
– กระตุ้นระบบภูมิต้านทานในร่างกาย
– ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยให้ผิวแลดูสดใส
– แมกนีเซียมที่เป็นองค์ประกอบของคลอโรฟิลล์ช่วยให้การนอนหลับง่ายขึ้น
– ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง เสริมสร้างความแข็งแรงของเม็ดเลือด
ราก
– ใช้ต้มน้ำดื่มเป็นยาระบาย
– ใช้ต้มน้ำดื่มช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับเหงื่อ
– ใช้ต้มดื่มช่วยทำให้อาเจียน ซึ่งการออกฤทธิ์ทางยาที่ช่วยให้อาเจียนนี้ จึงนิยมใช้รากมะยมเป็นยาช่วยการออกเหล้า เพราะหลังจากดื่มน้ำที่ฝนจากรากมะยมแล้ว ผู้ดื่มจะเกิดอาการอาเจียนอย่างรุนแรง ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมาก จนเกิดความรู้สึกกระหายน้ำ ลดอาการกระหายสุราตามมา
ข้อควรระวัง
– รากมะยมมีสาร Phyllanthusols A และ B ที่ออกฤทธิ์เป็นพิษต่อเซลล์ ทำให้มีอาการวิงเวียนศีรษะและอาเจียน ไม่ควรดื่มหรือรับประทานมาก
ทำความรู้จัก มะนาว วิธีปลูก วิธีขนายพันธุ์ ประโยชน์ใกล้ตัว ที่คุณควรรู้
รู้จัก ตะไคร้ สมุนไพรมากประโยชน์ แต่ดันจ่อถูกขึ้นทะเบียนเป็นวัตถุอันตราย
สามารถรับข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่ : คลิกที่นี่
อ้างอิง : คลิกที่นี่